Geschreven door Shereen Faye Kollmann, oprichtster van DE KINDERPSYCHOLOOG.
In de jonge kindertijd zijn er enorm veel veranderingen binnen de ontwikkeling van het kind. Het kind groeit snel in lengte, en ontwikkelt motorisch en cognitief, en nog veel meer!
‘Slaap is één van de hoofdactiviteiten van het brein gedurende de jonge kindertijd en speelt een belangrijke rol in een gezonde cognitieve en psychosociale ontwikkeling vroeg in het leven.’ (S. Karger, A.G. Basel, 2020). Met andere woorden, een goede nachtrust heeft een positieve invloed op het denken en voelen van ons kind!
Wanneer we slapen is er sprake van minder motorische activiteit, minder respons op externe factoren, een rusthouding en een staat waarin het bewustzijn zich op een laag pitje begeeft. Vanuit de psychologie zijn er 3 verschillende ‘staten van zijn’ gedurende slapen met ieder een eigen patroon van hersenactiviteit:
1. NREM (Non-Rapid Eye Movement),
2. REM (Rapid Eye Movement)
3. Wakker zijn
Bij 1 is er sprake van een lage hersenactiviteit en minimale bewegingsactiviteit.
Bij 2 worden herinneringen versterkt en geïntegreerd en maken we nieuwe verbindingen binnen het zenuwstelsel.
Veel ouders vragen zich af: ‘Wat is een gezond slaappatroon voor mijn kind?’. Over het algemeen bestaat een gezonde nachtrust uit:
- Voldoende slaap in tijd
- Op de juiste tijden slapen (bio ritmisch)
- Goede kwalitatieve slaap (met name diepe slaap is essentieel)
- Consequent slaappatroon
- Slaap zonder slaapverstoringen
Belangrijke factoren voor het toewerken naar een gezonde nachtrust gedurende de eerste levensjaren zijn:
- Een veilige en comfortabele slaapplek
- Een vast bedtijd routine
- Een goede ‘in slaap val’ strategie
Het hebben van een vast bedtijd routine is belangrijk in de jonge kindertijd omdat het hen een gevoel van veiligheid en voorspelbaarheid geeft waarmee ze gemoedelijker de transitie maken van de ene activiteit naar de andere (slapen). Bedtijd routines geven de kinderen externe signalen dat bedtijd eraan komt zodat ze zich er mentaal op kunnen voorbereiden. Een bedtijd routine zou minimaal 3 à 4 kalmerende activiteiten moeten omvatten die iedere avond in dezelfde volgorde worden gedaan (bv. Warm bad, verhaaltje lezen, liedjes zingen, luisteren naar slaapmuziek). Dit kan ondersteund worden door plaatjes die het bedtijd ritueel vertalen.
Uit onderzoek blijkt dat zichzelf zussen en alleen in slaapvallen de meest belangrijke ‘in slaap val’ strategie is die een kind zichzelf moet aanleren. Het slaperig in bed leggen van een kind, maar nog niet helemaal slapend blijkt nog steeds de beste methode te zijn.
Uiteraard zijn al deze bevindingen generalistisch en zal ieder kind een eigen unieke manier van ‘in slaap vallen’ doen ontwikkelen. Als ouder is de belangrijkste taak om connectie te maken gedurende het slaapritueel, het kind een veilig gevoel te geven en ruimte te bieden voor alle emoties die het kind heeft. Immers is het kind intens gehecht aan de ouder en is alleen gaan slapen dan ook een vorm van loslaten en vertrouwen hebben dat de ouder er ook zal zijn wanneer het kind wakker wordt. De connectie en verbinding die je overdag met je kind maakt zal nu ten goede komen van zijn of haar vertrouwen om los te kunnen laten.
Slaap en jonge brein ontwikkeling:
Recente onderzoeken ondersteunen dat een goede nachtrust essentieel is voor het korte en lange termijn geheugen en het leren van het kind. Ook kan een goede nachtrust het creatieve brein stimuleren. Echter is dit laatste nog niet wetenschappelijk bewezen.
Slaap speelt een kritieke rol in de mentale en psychosociale gezondheid van het kind. Onderzoek heeft aangetoond dat te weinig slaap kan leiden tot meer negatieve en minder positieve emoties. De REM slaap is hierbij van essentieel belang. Met andere woorden, de REM slaap fase is van grote invloed op de emotieregulatie van de volgende dag. De emotionele bui van de volgende dag is dus beïnvloed door de kwaliteit van de REM slaap in de nacht.
Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat een kwalitatieve goede nachtrust van groot belang is voor het cognitief functioneren de volgende dag. Scores op verschillende cognitieve testen na een onderzoek waren slechter wanneer de proefpersoon meerdere malen in de nacht wakker was geworden en geen goede nachtrust heeft gehad.
Er is zelfs bewezen dat kinderen die gedurende de kindertijd minder kwalitatieve nachtrust hadden, een minder ontwikkelde hersenstructuur hadden. Verschillende hersendelen waren minder goed ontwikkeld.
Kortom, het belang van een goede nachtrust is GROOT! En het is dus zeker de investering waard om hier meer kennis over te verwerven als ouder bij slaapspecialisten. Immers is de goede nachtrust van het kind direct verbonden aan de goede nachtrust van de ouder 😉
XOXO
DE KINDERPSYCHOLOOG
